Sâm Lai Châu (Panax vietnamensis var. fuscidiscus) - một viên ngọc quý hiếm, chứa đựng những giá trị về dược liệu và kinh tế vô cùng to lớn, đã từ lâu trở thành biểu tượng của sự bảo tồn và phát triển tại tỉnh Lai Châu. Thông qua những nỗ lực không ngừng, tỉnh Lai Châu đã dần dần thắp sáng lên tầm vóc của loài cây này trong giới y học và ngành công nghiệp mỹ phẩm. Với địa hình núi non hiểm trở, nằm trên 1.000 mét so với mực nước biển, tỉnh Lai Châu trở thành bảo tồn cho hàng ngàn hecta rừng nguyên sinh. Dưới bóng rừng nguyên sinh, Sâm Lai Châu vươn mình, tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp của sự sống. Vùng đất này không chỉ là nơi sinh trưởng chính của loài sâm quý này mà còn là môi trường lý tưởng để nghiên cứu và phát triển.
Sâm Lai Châu thích nghi với điều kiện khí hậu mát mẻ, ẩm ướt quanh năm, đặc biệt là tại độ cao từ 1.400 m đến 2.200 m so với mực nước biển. Điều này tạo nên điều kiện thuận lợi để tỉnh Lai Châu đẩy mạnh việc phát triển cây sâm này, nhằm tận dụng tối đa tiềm năng vàng về dược liệu, góp phần vào sự ổn định và phát triển toàn diện của kinh tế - xã hội, đồng thời giảm nghèo và xóa đói trên địa bàn.
Sâm Lai Châu thích nghi với điều kiện khí hậu mát mẻ, ẩm ướt quanh năm, đặc biệt là tại độ cao từ 1.400 m đến 2.200 m so với mực nước biển. Điều này tạo nên điều kiện thuận lợi để tỉnh Lai Châu đẩy mạnh việc phát triển cây sâm này, nhằm tận dụng tối đa tiềm năng vàng về dược liệu, góp phần vào sự ổn định và phát triển toàn diện của kinh tế - xã hội, đồng thời giảm nghèo và xóa đói trên địa bàn.
Sâm Lai Châu sở hữu hàm lượng saponin cao gấp đôi so với các loại sâm khác trên thế giới
Hưởng ứng lời kêu gọi phát triển cây sâm của tỉnh Lai Châu, các nhà nghiên cứu đã nhanh chóng lập tức chú ý đến loài sâm này. Được phát hiện vào năm 2013, Sâm Lai Châu nhanh chóng ghi dấu với tên tuổi "người anh em" của Sâm Ngọc Linh, với những đặc điểm vượt trội về giá trị dược liệu và kinh tế. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, Sâm Lai Châu sở hữu hàm lượng saponin cao gấp đôi so với các loại sâm khác trên thế giới, cùng với chứa hoạt chất Majonosid R2 - MR2 lên tới 50% hàm lượng saponin toàn phần. Điều này mở ra không chỉ một tiềm năng lớn trong việc nghiên cứu và sản xuất thuốc điều trị ung thư mà còn trong lĩnh vực mỹ phẩm, đặc biệt là mỹ phẩm ngăn ngừa lão hóa, nhờ khả năng chống oxi hóa đặc biệt.
Tuy nhiên, với sự kén chọn về điều kiện sinh trưởng, Sâm Lai Châu chỉ phân bố tập trung ở những khu vực có địa hình núi cao, rừng già nhiều tầng, chủ yếu tại các huyện Tam Đường, Sìn Hồ, Mường Tè của tỉnh Lai Châu. Thêm vào đó, việc khai thác quá mức đã khiến cho loài cây này rơi vào tình trạng nguy cấp, được ghi vào Danh lục Đỏ cây thuốc Việt Nam.
Để giải quyết tình trạng này, tỉnh Lai Châu đã đưa ra mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu tập trung, hướng đến việc biến Sâm Lai Châu thành một ngành hàng có giá trị kinh tế cao, đồng thời đóng vai trò là sản phẩm chủ lực của tỉnh.
Theo dự thảo Nghị quyết về phát triển Sâm Lai Châu, tỉnh sẽ đẩy mạnh diện tích trồng sâm trên địa bàn, đạt khoảng 3.000 hecta đến năm 2030, tập trung chủ yếu tại các huyện Mường Tè, Nậm Nhùn, Sìn Hồ, Phong Thổ, Tam Đường, Tân Uyên và một số vùng có tiềm năng phát triển.
Ngoài ra, việc cấp mã số vùng trồng và chỉ dẫn địa lý cho 100% diện tích trồng sâm sẽ giúp đảm bảo nguồn gốc xuất xứ, đồng thời đạt tiêu chuẩn GACP-WHO hoặc tương đương. Dự kiến, sản lượng khai thác sâm Lai Châu năm 2030 đạt khoảng 30 tấn/năm, đảm bảo nguồn cung cấp ổn định và chất lượng cho thị trường, đồng thời thúc đẩy ngành công nghiệp dược liệu và mỹ phẩm của tỉnh.
Tuy nhiên, không chỉ tỉnh Lai Châu mà cả cộng đồng doanh nghiệp cũng đang hưởng ứng và tham gia tích cực vào cuộc cách mạng Sâm Lai Châu. Trong số đó, Trường Sinh Group, một đơn vị có 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh sản phẩm từ thảo dược, đang nổi lên như một điểm sáng. Năm 2023, Công ty Trường Sinh đã hợp tác với một số đơn vị thực hiện dự án nuôi trồng Sâm Ngọc Linh và Sâm Lai Châu tại Sìn Hồ Lai Châu; dự án nuôi trồng đẳng sâm tại Gia Lai. Với sứ mệnh bảo tồn và phát triển Sâm Lai Châu, Trường Sinh Group không chỉ là một doanh nghiệp thương mại mà còn là một đối tác đáng tin cậy của cộng đồng người dân trồng sâm. Ngoài việc đầu tư nhà máy và hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại nhất để phục vụ việc sản xuất, Công ty còn chú trọng vào việc trồng và bảo tồn các loại thảo dược quý, trong đó có Sâm Lai Châu.
Tuy nhiên, với sự kén chọn về điều kiện sinh trưởng, Sâm Lai Châu chỉ phân bố tập trung ở những khu vực có địa hình núi cao, rừng già nhiều tầng, chủ yếu tại các huyện Tam Đường, Sìn Hồ, Mường Tè của tỉnh Lai Châu. Thêm vào đó, việc khai thác quá mức đã khiến cho loài cây này rơi vào tình trạng nguy cấp, được ghi vào Danh lục Đỏ cây thuốc Việt Nam.
Để giải quyết tình trạng này, tỉnh Lai Châu đã đưa ra mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu tập trung, hướng đến việc biến Sâm Lai Châu thành một ngành hàng có giá trị kinh tế cao, đồng thời đóng vai trò là sản phẩm chủ lực của tỉnh.
Theo dự thảo Nghị quyết về phát triển Sâm Lai Châu, tỉnh sẽ đẩy mạnh diện tích trồng sâm trên địa bàn, đạt khoảng 3.000 hecta đến năm 2030, tập trung chủ yếu tại các huyện Mường Tè, Nậm Nhùn, Sìn Hồ, Phong Thổ, Tam Đường, Tân Uyên và một số vùng có tiềm năng phát triển.
Ngoài ra, việc cấp mã số vùng trồng và chỉ dẫn địa lý cho 100% diện tích trồng sâm sẽ giúp đảm bảo nguồn gốc xuất xứ, đồng thời đạt tiêu chuẩn GACP-WHO hoặc tương đương. Dự kiến, sản lượng khai thác sâm Lai Châu năm 2030 đạt khoảng 30 tấn/năm, đảm bảo nguồn cung cấp ổn định và chất lượng cho thị trường, đồng thời thúc đẩy ngành công nghiệp dược liệu và mỹ phẩm của tỉnh.
Tuy nhiên, không chỉ tỉnh Lai Châu mà cả cộng đồng doanh nghiệp cũng đang hưởng ứng và tham gia tích cực vào cuộc cách mạng Sâm Lai Châu. Trong số đó, Trường Sinh Group, một đơn vị có 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh sản phẩm từ thảo dược, đang nổi lên như một điểm sáng. Năm 2023, Công ty Trường Sinh đã hợp tác với một số đơn vị thực hiện dự án nuôi trồng Sâm Ngọc Linh và Sâm Lai Châu tại Sìn Hồ Lai Châu; dự án nuôi trồng đẳng sâm tại Gia Lai. Với sứ mệnh bảo tồn và phát triển Sâm Lai Châu, Trường Sinh Group không chỉ là một doanh nghiệp thương mại mà còn là một đối tác đáng tin cậy của cộng đồng người dân trồng sâm. Ngoài việc đầu tư nhà máy và hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại nhất để phục vụ việc sản xuất, Công ty còn chú trọng vào việc trồng và bảo tồn các loại thảo dược quý, trong đó có Sâm Lai Châu.
Trường Sinh Group không chỉ là một doanh nghiệp thương mại mà còn là một đối tác đáng tin cậy của cộng đồng người dân trồng sâm
Với kinh nghiệm và sự uy tín đã được khẳng định, Trường Sinh Group đã trở thành đầu mối kết nối, liên kết tiêu thụ sản phẩm giữa các vườn dược liệu trong khu vực. Bằng cách này, Công ty đã góp phần quan trọng vào việc mở rộng diện tích trồng cây dược liệu trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi để người dân và các doanh nghiệp thực hiện mở rộng và phát triển mô hình kinh doanh.
Như vậy, Sâm Lai Châu không chỉ là một loại cây thuốc quý hiếm, mà còn là biểu tượng của sự bảo tồn và phát triển bền vững. Qua những nỗ lực không ngừng nghỉ của cả chính phủ, cộng đồng và doanh nghiệp, chúng ta hy vọng rằng, trong tương lai, loài cây này sẽ tiếp tục mang lại nhiều giá trị về dược liệu và kinh tế, đồng thời là nguồn cảm hứng cho sự phát triển bền vững của vùng đất Tây Bắc.
